Linux is een besturingssysteem voor computers. Het zorgt ervoor dat de hardwarecomponenten, printers, etc. en de diverse softwareprogramma's doen wat u wilt. Niet helemaal bij toeval heeft het veel weg van het professionele besturingssysteem Unix.

Linux is gebaseerd op een filosofie die zegt dat software en ideeën vrij gedeeld moeten kunnen worden. Het is vrij beschikbaar voor iedereen en iedereen mag het uitbreiden - met als enige echte verplichting om - als men de software doorgeeft of verkoopt - de verbeteringen weer met iedereen te delen. Dit soort software noemt men vrije software of ook wel open (broncode) software (Open Source). Hier dient wel opgemerkt worden dat veranderingen niet zomaar in de officiële software terechtkomt. Alle voorstellen worden eerst uitgebreid getest.
Tegenwoordig wordt 70% va het werk betaald. Daarbij gaat Red Hat aan kop met 11,2 procent van alle wijzigingen, gevolgd door Novell met 8,9 procent, IBM met 8,3 procent, Intel met 4,1 procent en de Linux Foundation met 3,5 procent. Maar er is een 'long tail' van bedrijven die niet veel, maar wel hele belangrijke wijzigingen hebben aangebracht. (bron: Webwereld.nl, 2008)

Linux werkt op heel veel verschillende systemen: hele oude, kleine pc's (bv 16 MB 233 MHz), op servers zoals die van Google (vele miljarden opdrachten per dag) , op supercomputers zoals MareNostrum van IBM (40 teraflops, 40.000 miljard berekeningen per seconde) en de Space Exploration Simulator van de NASA. En mobiele telefoons en dergelijke moeten we vooral niet vergeten! Vanwege zijn betrouwbaarheid wordt Linux dan ook veel gebruikt in bedrijven op zogenaamde servers: grote systemen met gedeelde toepassingen die op de achtergrond draaien.

Ook op de desktop is Linux (net als de Mac) een goed alternatief, al draaien de meeste van de Nederlandse desktopcomputers het Windows besturingssysteem. Door de gegroeide situatie weten veel mensen, en met name jongeren, niet beter en vragen zich ook niet af of er een keuze is. Daardoor is een mono-cultuur ontstaan met alle negatieve punten die daarbij horen. Onder andere is het lastig om een pc zonder Windows te kopen en zal Linux vaak apart geïnstalleerd moeten worden naast of in plaats van het meegeleverde Windows.

Linux - ook wel GNU/Linux - wordt verspreid als onderdeel van Linux-distributies. Men zegt ook wel distro of Linux ("Ik heb Linux geïnstalleerd."). Een distro maakt van die computermotor een werkend systeem door er een groot aantal applicaties omheen te bouwen. Enkele samenstellers van goede distro's zijn Ubuntu, Fedora, Suse, Mandriva,Pardus, Knoppix, maar er zijn er nog vele andere zoals u hier ziet. Een bijzondere distro is Android wat door Google is gemaakt voor mobieltjes en Tablet pc's (iPad). Naast een uitgebreide keus in programma's zoals tekstverwerkers en webbrowsers krijgt u er van uw Linux-distributie ook spelletjes en toepassingen voor het opnemen, bewerken en afspelen van audio en video bij. En voor ontwikkelaars is er een heel grote gereedschapskist vol programma's voor het schrijven en testen van software.

Enkele voordelen:

• Linux kost weinig en is meestal gratis te downloaden. Daarbij moet wel worden aangetekend dat men al behoorlijk bespaart door het gebruik van Open software onder Windows.
• Linux groeit snel doordat er vele programmeurs over de hele wereld aan werken.
• Het is stabiel, veilig en betrouwbaar. En het is gebruiksvriendelijk bij installatie en gebruik. Installeren van een distributie, inclusief onmisbare toepassingen zoals tekstverwerkers is eenvoudiger dan Windows plus dezelfde toepassingen.
• Beveiligingsproblemen worden snel ontdekt en snel opgelost. Vergelijkt u het met een auto. Als u bij de koop niet onder de motorkap mag kijken, komt u later voor verrassingen te staan. Op het moment dat u open software installeert, hebben al duizenden deskundigen voor u onder de "motorkap" gekeken en zo nodig kritiek geleverd.
• De gebruikers zijn niet afhankelijk van een enkele softwarefabrikant. Niemand is eigenaar van Linux (wel van het merk). Iedereen mag het kopiëren, of - als hij meent dat het beter kan - er een heel andere kant mee op gaan en het onder een andere naam aan de man brengen. De licentie geeft de gebruiker zeer veel vrijheid.
• Wie vrije software gebruikt is dus niet bezig met illegale software.

Enkele nadelen:

• Dat Linux gratis is, betekent ook dat het zelden aangeprezen wordt door verkopers (het zou ten koste gaan van de omzet) en in de media (het genereert geen advertentie-inkomsten). De inkoopcentrales van scholen en universiteiten bieden alleen gesloten software aan; weliswaar tegen hoge korting maar nog steeds duur en met de bedoeling dat u er afhankelijk van wordt. Aan gratis open software verdienen ze niets. Deze centrales hebben een monopolie.
• "Gratis" wordt al snel gezien als: "Dan zal het wel niet veel zijn." "Gratis" heeft een slecht imago, is verdacht. Daarentegen hoor je over illegale software: "Joh, ik kan dat voor niks op je pc zetten. Het kost 299 euro maar jij kunt het voor niks krijgen. Te gek man! Cool!". Fabrikanten hebben liever dat u hun software illegaal gebruikt dan dat u open software ontdekt. Dus ook bij Gratis: "Elk voordeel heb zijn nadeel."
• Linux lijkt te weinig op de vertrouwde software. Dat heeft verschillende nadelen 1. Wie met Linux begint moet meestal overstappen en nieuwe dingen leren. 2. Bij een overstap moet u verantwoordelijkheid nemen, bij MS kunt u uzelf nog verschuilen achter een schaapachtig 'hoe kan dat nou? Het is maar een upgrade van Windows'. 3. Winkelpersoneel zou twee systemen moeten kunnen uitleggen aan de klanten.
  Overigens kunnen de distro's niet precies op Windows lijken omdat men betere software wil leveren.
• Zoals gezegd: in Nederland zelden voorgeïnstalleerd.
• Voor een klein deel van de hardware - vooral als die nog heel nieuw is - zijn geen drivers beschikbaar (zie volgende pagina), al komt het omgekeerde ook voor, maar dan bij oudere hardware.
• Scholieren, studenten en personen uit bepaalde beroepsgroepen zijn verplicht software te gebruiken die niet of slechts met moeite onder Linux werkend te krijgen is. Ze zijn dus ook verplicht Windows te gebruiken.
• Bepaalde documenten en andere bestanden kunnen alleen met software van één fabrikant geopend worden (er worden geen open standaarden gebruikt). Openoffice is overigens al een heel eind gekomen met het ontrafelen van Word, Excell, etc. In de praktijk werkt dat nu prima.

Gelijke kwaliteiten

• U krijgt nergens garantie. Zonder uitzondering wordt in de EULA van elk gesloten pakket gevolgschade specifiek uitgesloten.
• De gebruiksvriendelijkheid is ongeveer hetzelfde voor Windows, MacOS of Android en voor bekende Linux-distro's. Maar smaken verschillen. Overstappen van de een naar de ander vraagt net zoveel als andersom. Aan een nieuwe versie wennen kost ook ongeveer even veel tijd.